Zaimki

ZAIMKIZaimki szwedzkie dzielą się na osobowe, dzierżawcze, zwrotne oraz wskazujące.

ZAIMKI OSOBOWE W FUNKCJI MIANOWNIKA

---

OSOBA                          LICZBA POJEDYNCZA                                                LICZBA MNOGA
     1                                jag (ja)                                                                                       vi (my)
     2                                du (ty)                                                                                        ni (wy)
     3                                han (on), hon (ona), det/den (to)                                     de (oni

---

ZAIMKI OSOBOWE W FUNKCJI DOPEŁNIENIA

---

OSOBA                         LICZBA POJEDYNCZA                                                LICZBA MNOGA
 1                               mig (mnie, mi, mną)                                                 oss (nas, nam, nami)
 2                               dig (ciebie, tobie, tobą)                                            er (was, wam, wami)
 3                               honom (jego, jemu, nim)                                        dem (ich, im, nimi)
                                  henne (jej, ją, nią)
                                  det/den (tego, temu, tym)

---

ZAIMKI DZIERŻAWCZE

Dla każdej osoby (1., 2. oraz 3. liczby pojedynczej i mnogiej) istnieją trzy formy zaimka dzierżawczego (wyjątkiem jest trzecia osoba liczby mnogiej – ma ona tylko jedną formę zaimka dzierżawczego). Na przykład, dla pierwszej osoby liczby pojedynczej przed rzeczownikami rodzaju utrum umieszcza się zaimek min (np. min ros – moja róża), a dla rodzaju neutrum – zaimek mitt(np. mitt hus – mój dom).

Przed rzeczownikami w pierwszej osobie liczby mnogiej zaimek dzierżawczy zawsze ma formę mina (np. mina rosor – moje róże, mina hus – moje domy).
Po zaimku dzierżawczym rzeczownik jest zawsze w formie nieokreślonej.

Przyjrzyjmy się pozostałym formom zaimków dzierżawczych:

---

OSOBA                            LICZBA POJEDYNCZA                   LICZBA MNOGA
    1                                     min, mitt (mój, moja),              mina (moje), våra(nasze)
                                                                                               vår, vårt (nasz, nasza)               
    2                                     din, ditt (twój, twoja),                dina (twoje), era (wasze) 

                                        er, ert (wasz, wasza)
    3                                hans (jego), hennes (jej),                       deras (ich)
                                                 dess (jego/jej)

---

ZAIMKI ZWROTNEZaimki zwrotne znajdują się zawsze za czasownikami zwrotnymi, np. att tvätta sig (myć się). Zaimki te odmieniają się przez osoby i liczby, inaczej niż w języku polskim, gdzie istnieje jedna, nieodmienna forma ,,się”.

---

OSOBA                         LICZBA POJEDYNCZA                           LICZBA MNOGA
     1                                               mig                                                         oss
     2                                               dig                                                           er 
     3                                               sig                                                           sig 

• Przykładowe zdania z użyciem tvätta sig (myć się):
  Jag tvättar sig. – Myję się.
  Vi tvättar oss. – Myjemy się.

---

ZAIMKI WSKAZUJĄCEDzielą się one na dwie grupy ze względu na fakt, czy wskazywany przedmiot znajduje się blisko, czy daleko od osoby mówiącej. I tak, zaimkom określającym przedmioty znajdujące się ,,tutaj” towarzyszy przysłówek här(tu), natomiast zaimkom opisującym przedmioty ,,tam” – där (tam).

Forma zaimka wskazującego zależy też od rodzaju określonego rzeczownika.
Jeśli dany rzeczownik jest rodzaju utrum, zaimek ma formę den här, lub den där. 
Jeśli rzeczownik jest rodzaju neutrum, możliwe zaimki w liczbie pojedynczej to det här i det där. Dla liczby mnogiej to rozróżnienie nie istnieje – forma zaimka wskazującego nie jest zależna od rodzaju rzeczownika, a jedynie od przysłówka ,,tam” bądź ,,tu”.
Należy także pamiętać, że po zaimku wskazującym rzeczownik jest zawsze w formie określonej, np den här bilen (ten samochód, tutaj).

Wszystkie formy zaimków:

---

                               HÄR (TU)

                                            L.POJ                              L.MN
Przed                               den här                        de här
rzeczownikami            (ten/ta/to, tutaj)         (ci/te, tutaj)
rodzaju utrum

---

Przed                               det här                         de här
rzeczownikami            (ten/ta/to, tutaj)        (ci/te, tutaj)
rodzaju neutrum

---

                                                                     DÄR (TAM)                                            L.POJ                                              L.MN
Przed                               den där                                          de där
rzeczownikami            (tamten/tamta/tamto)               (tamci/tamte)
rodzaju utrum

---

Przed                               det där                                            de där
rzeczownikami            (tamten/tamta/tamto)                (tamci/tamte)
rodzaju neutrum

• Przykładowe pary wyrazów ,,zaimek wskazujący+rzeczownik”:
  Den här bilen. – Ten samochód, tutaj.
  Den här flickan. – Ta dziewczynka, tutaj.
  Den här stolen. – To krzesło, tutaj.
  Det här bordet. – Ten stół, tutaj.
  Det här kaffet. – Ta kawa, tutaj.
  Det här fönstret. – To okno, tutaj.
  De här pojkarna. – Ci chłopcy, tutaj.
  De här kvinnorna. – Te kobiety, tutaj.
  De här stolarna. – Te krzesło, tutaj.
  Den där bilen. – Tamten samochód.
  Den där  stolen. – Tamto krzesło.
  Den där flickan. – Tamta dziewczynka.
  
  Det där bordet. – Tamten stół.
  Det där kaffet. – Tamta kawa.
  Det där fönstret. – Tamto okno.
  De där pojkarna. – Tamci chłopcy.
  De där kvinnorna. – Tamte kobiety.
  De där stolarna. – Tamte krzesła.
  Czasami przysłówki här (tu) i där (tam) są opuszczane. Wtedy nie określa się, czy opisywany przedmiot znajduje się ,,tutaj” czy ,,tam”, np. den bilen (ten samochód), det huset (ten dom).

  ---

  Na podstawie EDGARD|JEZYKIOBCE.PL